Lịch sử phát triển của Phong Thủy và ứng dụng của nó trong đời sống
Bảo An
22/12/2024
12 phút đọc
Phong thủy, từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Việt Nam. Nó được ví như “luồng khí” vô hình, chi phối vận mệnh, sức khỏe, tài lộc và hạnh phúc của con người. Phong thủy nhà ở, cụ thể hơn, là khoa học nghiên cứu về mối quan hệ giữa con người và môi trường sống, nhằm tạo dựng không gian hài hòa, thu hút năng lượng tích cực, mang lại lợi ích cho gia chủ.
Những khái niệm phong thủy tự nó cũng ẩn chứa nhiều bí ẩn khiến cho những người chưa biết, chưa hiểu nó có phần kiêng dè, thậm chí còn sa vào mê tín, không biết phải tin ai và tin vào đâu. Đặc biệt trong việc xây dựng nhà cửa, không ít các trường hợp vì quá nghe theo lời thầy phong thủy mà vội vàng chỉnh trang, sửa chữa gây nên nhiều xáo trộn và tốn kém không đáng có trong gia đình. Bài viết này muốn đem tới người đọc những hiểu biết cơ bản nhất về phong thủy nhằm giúp độc giả có những cái nhìn đa chiều hơn, qua đó có thể vận dụng một cách sáng suốt vào cuộc sống của mình.
Đây là series bài gồm 3 phần.
1. Lịch sử phát triển của phong thủy
Thuật phong thủy được hình thành rất sớm, có thể nói gần như cùng với sự ra đời của loài người. Từ thời thượng cổ con người đã chú ý đến ảnh hưởng của hoàn cảnh tự nhiên đối với nơi cư trú của mình, việc này dẫn đến một số người tiến hành lựa chọn nơi cư trú một cách có chủ đích.
Khởi nguyên của phong thủy là những kinh nghiệm về sinh hoạt như khoét đá, đào hang, làm nhà…Từ cuộc sống thực tế, phải chống chọi với thú dữ, chống lại cả sự tấn công của đồng loại, nương náu cùng sự khắc nghiệt của thiên nhiên thời tiết, con người đã biết chọn những vị trí sinh hoạt có núi non che chở bảo bọc, lại gần sông ngòi, nguồn nước.
Do loài người sống theo lối du canh, du cư, trải qua một quá trình tiến hóa đến định canh, định cư và mới bắt đầu chú ý đến nơi ăn ở sao cho thích hợp, chọn địa điểm cư trú làm sao cho tiện lợi rồi tiến tới kiến tạo phòng ốc để ở cho thật an lành, thoải mái, giàu có…
Những kinh nghiệm về cư trú được tích lũy từ đời này qua đời khác đã hình thành nên phong thủy học. Thời sơ kì, con người chọn đất làm nhà, chủ yếu là muốn an toàn. Thường phải chọn nơi đất cao ráo vì sợ lũ lụt hoặc thú dữ tấn công. Để tránh mưa to, gió lớn, người ta dần dần biết cách chọn vùng đất hướng về Mặt Trời, khuất gió.
Tại Trung Quốc, từ đời nhà Chu, con người đã đặc biệt chú trọng nơi cư trú. Con người đã biết chọn đất xây nhà tại vùng bình nguyên, đây là vùng có đất đai màu mỡ được bồi đắp bởi những con sông suối, có thể canh tác nông nghiệp thuận lợi. Gần nguồn nước mà vẫn tránh được lụt lội, tai hoạ thời tiết, thiên tai.
Ngôi làng cổ bên sông Hoàng Hà bao gồm nhiều hang động có từ thời nhà Minh và nhà Thanh.
Cao tới 11 tầng ở nơi cao ráo, gần nguồn nước.
Thời kì Tiên Tần, do trình độ khoa học còn thấp, các hình thức bói toán dự đoán cát hung thịnh hành trong xã hội gắn liền với hoạt động xây dựng nhà ở và mai táng người đã khuất. Các văn hiến như Bốc trạch, Bốc cư, Bốc lạc… phản ánh tình hình đương thời. Đồng thời các học thuyết âm dương, ngũ hành, bát quái Chu Dịch, Thiên văn Hà Lạc cũng phát triển mạnh, áp dụng vào lĩnh vực Bốc trạch, Bốc cư, (bói chọn nhà ở và mồ mả). Phong thủy nhờ đó có được cơ sở tư tưởng triết học cần thiết.
Hiện nay có rất nhiều trường phái tranh luận về nguồn gốc của phong thủy, có trường phái thì cho rằng phong thủy xuất phát từ Trung Hoa, trường phái thì cho rằng phong thủy là của nền văn minh người Việt cổ với đường biên giới từ phía nam sông Dương Tử (Hồ Nam, Trung Quốc ngày nay). Người Hán đã Hán hóa các văn thư cổ và tự nhận là của họ… Nhưng cho đến nay thì chính những nhà phong thủy lỗi lạc của Trung Quốc như Thiệu Vĩ Hoa cũng không thể giải thích được thuật phong thủy xuất phát từ nơi đâu, mặc dù họ vẫn cho là của người Hán.
2. Vậy Phong Thủy là gì?
Phong thủy học có thể nói là bộ môn luận về kiến trúc, địa lý dưới góc độ “lực lượng vô hình” liên kết vũ trụ, trái đất và con người với nhau, được gọi là khí.
Cuốn Khái niệm về Phong thủy xuất bản năm 1940 – tác phẩm nhằm giải thích để nhiều người có cách hiểu sai về phong thủy. Nói riêng về khí, cư sĩ Trịnh Văn Mười nhận định: “Khí ở đây không phải là hơi, không phải là luồng không khí để thở, không phải một thứ năng lực. Với người Việt Nam, chúng ta nói đến ‘khí’ thì ai ai cũng có thể hiểu bằng trực giác những loại từ tương tự như: cái âm khí ở bãi tha ma, cái sát khí ở bãi chiến trường, cái tử khí ở nhà xác bệnh viện, cái linh khí của một ngôi đền, cái thần khí của một con người điên loạn,...
Phong thủy quan niệm ‘khí’ là cái nguyên thủy của vũ trụ, khí bắt đầu từ vô hình cho đến khi hữu hình, khí tạo dựng trời đất. Khí là nguồn gốc của thiên địa. Khi khí phát tán ra không nhìn thấy được, lúc đó gọi là thái hư. Thái hư chính là bản thể của khí là nguồn gốc của vũ trụ vạn vật. Khí là nguyên tố tác thành nên tất cả. Toàn thể vũ trụ này chỉ là lịch trình tiến hóa của khí.
Cuốn Khái niệm Phong thủy của Cư sĩ Trịnh Văn Mười.
Sách Táng thư do Quách Phác đời Tấn có viết: “Khí thừa phong tắc tán, giới thủy tắc chỉ, cổ nhân tụ chi sử bất tán, hành chi sử hữu chỉ, cố vị chi phong thủy”. Tạm dịch: Khí nương theo gió thì tán, gặp nước giới hạn thì tụ, người xưa làm sao cho khí tụ mà không tán, lưu thông mà có chỗ dừng, cho nên gọi là phong thủy.
Chuyên gia phong thủy Vũ Đình An có nhận định đơn giản và gần gũi hơn: “Phong là gió, là không khí để hít thở, mà cuộc sống chỉ đơn giản là hít vào và thở ra. Còn thủy là nước, 70% cơ thể con người là nước, 71% bề mặt trái đất là nước, nước nuôi dưỡng vạn vật mà không tranh giành, nước gặp núi thì đi vòng, gặp chỗ trũng thì ngưng tụ, nước không có hình dạng nhất định nên nước có tất cả các hình dạng, nước không màu nên có thể có tất cả các màu, nước làm sạch mọi thứ cũng tự làm sạch mình, và trở về đại dương bao la.”
Dựa trên những nhận định trên có thể nói: Phong Thủy là một hệ thống dựa trên sự quan sát của con người đối với các vật thể, sức mạnh của thiên nhiên, bao gồm trời (thời gian) và đất (không gian bên trong và bên ngoài) và “khí” của các yếu tố tương tác với nhau như thế nào. Từ những quan sát đó, phong thủy được coi là phương pháp tìm kiếm và chọn lựa nơi trú ngụ hoặc mai táng cát tường phú quý, phúc thọ bình yên. Ở tầng cao hơn, nhiệm vụ của phong thủy còn là làm cân bằng các yếu tố về “khí” bằng những thiết kế, sắp đặt.
Tuy nhiên, phong thủy không phải là những yếu tố đơn lẻ mà nó tổng hợp các yếu tố về địa hình, địa thế xung quanh nhà ở, thôn xóm, thành phố, mồ mả, hướng gió, nguồn nước,… cùng với tọa hướng, hình dạng, bố cục không gian xây dựng.
Giống như mọi ngành khoa học kỹ thuật cổ truyền khác ở Á Đông, thuật phong thủy cũng dựa vào dịch lý, thuyết âm dương, ngũ hành. Phong thủy là một trong Ngũ thuật của Siêu hình học Trung Quốc, được xếp vào loại thuật xem tướng (quan sát tướng mạo thông qua các công thức và phép tính).
3. Ứng dụng của phong thủy
Ứng dụng phong thủy từ cổ chí kim đều có nhiều câu chuyện mang màu sắc huyền diệu khiến người nghe lẫn lộn giữa tin và không tin. Để nhận biết được một vị thầy phong thủy có năng lực thì cũng vô cùng khó.
Bởi theo các chuyên gia, quy trình học tập của một người theo học phong thủy “chính truyền” vừa gian nan, vừa tốn nhiều thời gian: “Quy trình học tập của chính truyền phong thủy khi nhập môn phải qua ít nhất là 3 năm về pháp tướng học, 3 năm về Dịch học, 5 năm lý thuyết cơ bản 3 trường phái chính của địa lý và 5 năm thực địa để đúc kết chương trình, diễn đạt một đề cương bản lĩnh của chính mình, hợp với quy chuẩn của nghiệp truyền. Phong thủy học pháp tướng thật kỹ nhưng không phải để xem tướng số mà để làm hành trang đi vào địa lý.”
Đại sư phong thủy Quách Phác viết: “Phong thủy chi pháp, đắc thủy vi thượng, tàng phong thứ chi”. Tạm dịch: Trong phép phong thủy, được tụ thủy là tốt nhất, rồi đến được tàng phong. “Tàng phong, tụ thủy” chính là trạng thái tốt nhất của phong thủy. Tùy từng mục đích mà có sự khác nhau về tốt – xấu.
Phong thủy được chia ra 2 lĩnh vực là âm trạch (vùng đất dùng để chôn người chết, còn gọi là mồ mả) và dương trạch (vùng đất được dùng vào mục đích làm nhà cửa, đình, chùa, miếu mạo, thôn xóm, làng mạc, thị trấn, thành phố,…).
Đồng thời, đối với từng người, phong thủy lại cho phép tra cứu Trạch Quẻ để xác định 4 hướng tốt, 4 hướng xấu, từ đó chọn ra các hướng cho cách bài trí, thiết kế (hướng nhà, hướng cửa, giường, bếp,…).
Hình Đại phong thủy sư Quách Phác.
Về dương trạch, tức phong thủy của nhà ở, những vấn đề cần xét có rất nhiều như huyệt vị, làm nhà, hướng nhà, cấu trúc nhà, nội thất,… Cần phải xét tất cả các yếu tố mới làm thành phong thủy tốt cho ngôi nhà.
Từ các nguyên lý ban đầu về “khí” mà chọn đất, chọn hướng thì phong thủy còn phát triển thêm khi kết hợp với các nguyên lý truyền thống khác như nguyên lý cân bằng âm – dương, nguyên lý tương sinh tương khắc của ngũ hành, nguyên lý tam tài thiên – địa – nhân (trời – đất – người).
(1)- Trước mua
- Đang mua
- Sau mua
02/12/2023
10 phút đọc
13/12/202315 phút đọc
08/01/202413 phút đọc
21/01/202418 phút đọc 22/01/202414 phút đọc
21/09/20239 phút đọc 05/02/202412 phút đọc
05/02/202410 phút đọc
22/02/20249 phút đọc 05/03/202411 phút đọc
24/12/2023< 1 phút đọc
08/01/202410 phút đọc 21/01/202418 phút đọc 22/01/202414 phút đọc
22/01/202414 phút đọc
Đăng nhập với Google